ISO 9000
serisi standartlar kalite yönetim sistemi oluşturulması için izlenmesi gerekli
yolu gösteren veya oluşturulmuş kalite yönetim sisteminin değerlendirilmesinde
kullanılan standartlardır. Bu standart serisi ürünlerin taşıması gereken
nitelikleri değil, ürünlerin üretildiği sistemin sağlaması gereken şartları
tanımlar.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi – Şartlar standardı Uluslararası Standartlar
Organizasyonu (ISO) tarafından uluslararası standart olarak yayınlanan ve halen
Avrupa Topluluğu ülkeleri ile birlikte birçok ülkede belgelendirme modeli
olarak uygulanmaktadır.
ISO 9001 Kalite
Yönetim Standardı 8 Kalite Prensibine dayanmaktadır.
• Müşteri
Odaklılık: Atalarımız, müşteriyi nimetin sebebi olarak görmektedir. Organizasyonlar, müşterilerine bağlı olduğu
için şuanda ki ve gelecekteki müşteri ihtiyaçlarını anlamalı ve sürekli olarak
müşteri beklentilerini karşılamaya ve
onları aşmaya çalışmalıdır.
• Liderlik: Liderler, organizasyonun amaç ve yön birliğini
kurarlar. Liderler,
çalışanların organizasyon hedeflerini yerine getirebileceği bir iç doğa
oluşturmalı ve korumalıdır. Liderler, organizasyona ait kaynakları vizyona
odaklayan, harekete geçiren ve kendini de organizasyonun hedefine kilitleyen
kişilerdir
• Kişilerin
Katılımı: Tüm düzeydeki insanlar
organizasyonların özünü oluşturur ve onların yeteneklerinin organizasyona
katılımı, yarar sağlar. Çalışanlar organizasyonların kilometre taşlarıdır. Hedefe etkili
ulaşım, bireylerin kapasite ve yeteneklerine göre birbirini tamamlayacak tarzda
tam etkileşimi ile mümkündür.
• Proses
Yaklaşımı: İlgili kaynaklar ve aktiviteler, proses olarak yönetildiğinde elde
edilmesi istenen sonuçlar daha etkili olur. Amaçlara
ulaşmanın etkili yolu; tahsis edilen faaliyet ve buna
bağlı kaynakların, bir proses
dizini içinde yönetilmesinden
geçmektedir. Her amaç, bir proses
dizinini gerekli kılmalıdır.
• Yönetimde Sistem
Yaklaşımı: Belirli
bir amaç için bağlantılı süreçlerin sistemini belirlemek, anlamak ve yönetmek,
organizasyonun etkinliğini ve verimliliğini arttırır.
Prosesler arası
ilişkilerin belirlenmesi, anlaşılması ve yönetilmesinde sistem anlayışı
amaçlara ulaşmanın en etkili, en verimli ve en doğru yoludur.
• Sürekli
İyileştirme: Temel hedeflerin sürekli iyileştirilmesi, organizasyonların
değişmez ilkesi olmalıdır.
• Karar
Vermede Gerçekçi Yaklaşım: Etkin kararlar, verilerin analizine ve bilgiye dayanır.
• Karşılıklı
Yarara Dayalı Tedarikçi İlişkileri: Organizasyon ve tedarikçileri birbirine bağlıdır ,ve iki taraflı yararlı ilişki iki tarafında
değerini arttırır.
Bu
8 temel kalite prensibine dayanarak ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardı gerekliliklerini
sağlayan kuruluşlar etkin bir kalite yönetim sistemi kurabilirler.
Ahmet AY- Kaizen Sertifikasyon Limited Şirketi
Örnek ISO 9001 İnsan Kaynakları ve Eğitim Prosesi
PROSES ADI
|
İNSAN
KAYNAKLARI VE EĞİTİM PROSESİ
|
||
PROSES SAHİBİ
|
TİCARİ İŞLER
|
||
PROSES AMACI
|
Kalite
planlanmasında hedef ve prosesleri belirlenmiş kaynakların mevcut
bulundurulmas
|
||
PROSES GİRDİLERİ
|
Personel, Alt yapı,
Ortam, Eğitim planı, Bakım planı
|
||
PROSES KAYNAKLARI
|
İnsan : Ticari İşler Müdürü, Alt yapı : Finansman, Ortam : Ofis
|
||
PROSES ÇIKTILARI
|
Kaynakların temini, Mevcut/ kullanıma hazır kaynakların
yönetilmesi ve sürekliliğinin sağlanması
|
||
ALT PROSESLER
|
İnsan Kaynakları ve Eğitim Prosesi
|
||
PERFORMASN KRİTERİ
|
ÖLÇÜM SIKLIĞI
|
DEĞERLENDİRME SIKLIĞI
|
|
1- Adam başı eğitim süresi
|
Her ay
|
6 ay
|
|
4-Personel ihtiyacının zamanında karşılanması
|
Her ay
|
6 ay
|
|
5-Personel Devir Hızı
|
Her ay
|
6 ay
|
|
6-Eğitim Durumu
|
Her ay
|
6 ay
|
ISO 9001 Yönetimin Sorumluluğu Prosesi örneği
PROSES ADI
|
YÖNETİMİN
SORUMLULUĞU PROSESİ
|
||
PROSES SAHİBİ
|
GENEL MÜDÜR
|
||
PROSES AMACI
|
Yasal ve
müşteri beklentileri doğrultusunda yönetsel süreçlerin planlanması, gözden
geçirilmesi, etkin uygulanması.
|
||
PROSES GİRDİLERİ
|
Kaynak ihtiyaçları,
DÖF talebi, Kalite
Politikası, Kalite Hedeflerinin belirlenmesi, Müşteri talep ve şartları
|
||
PROSES KAYNAKLARI
|
İnsan : Genel Müdür, Alt yapı : Finasnman, Ortam : Ofis
|
||
PROSES ÇIKTILARI
|
Kalite politikası ,
Kalite hedefleri, İç
iletişim, KYT. görevlendirilmesi
|
||
ALT PROSESLER
|
Yönetimin Gözden Geçirmesi Prosesi
|
||
PERFORMASN KRİTERİ
|
ÖLÇÜM SIKLIĞI
|
DEĞERLENDİRME SIKLIĞI
|
|
1- Hedefleri
gerçekleştirme oranı
|
Her ay
|
6 ay
|
|
2- Müşteri
şartlarını yerine getirebilme oranı
|
Her ay
|
6 ay
|
Kalite Hedeflerinin Belirlenmesi Talimatı
Kalite hedefleri ilgili fonksiyon ve
seviyelerde ilgili bölüm sorumlusu tarafından
bölüm yöneticilerinin kontrolü altında belirlenir. Her prosesin kalite
hedefinin muhakkak belirlenmesi şartı vardır. Bölüm yöneticileri bu uygulamadan
sorumludur. Kalite hedefleri belirlenirken mevcut durum göz önünde
bulundurulur, geçmiş yılın kalite hedefleri ve verileri incelenir.
İnşaat ve ISO 9001
Kalite Güvence Sistemi olarak, ISO 9001, dört kelime ile özetlenebilir: PLANLA, UYGULA, KONTROL ET, ÖNLEM AL. Yapı sektörü için bu şu anlama gelir:
§ Planla,
işgücü, malzeme, alet ve ekipman dahil olmak üzere sizinle inşaat
süreci için gerekli kaynakları, planlanması. Kalite yönetim planı size
kalite güvence sisteminin bir parçası olarak kaynaklarını nasıl
yönetilmesi gerektiğini söyler.
§ Uygula, dediklerini yapmak. İşleyiş sürecinde kalite yönetim planını uygulamaya koymak ve uygunluğunu izlemek.
§ Kontrol et,
Planda yapılmasını gereli gördüklerinizin yapılıp yapılmadığını gör.
Müşterinizin gereksinimlerini karşı kontrol ve sonuçların kaydedilmesi,
ne belgelenmesi.
§ Önlem al, Yaptıklarınızı geliştirilmesi. Kalite güvence sistemini geliştirmek ve bunları gerektiği yerde revize etmek.
- ISO 9001 üretim ve hizmet sektörlerinde kalite güvencesi-yönetimi için kurulmuş kapsamlı bir standartlar kümesidir.
- ISO 9001 belirli bir kaliteyi sunabilmek amacıyla gerekli olan asgari şartları tanımlar
- ISO 9001 üretim süreçleri, kalite denetimleri, satın alma politikaları ve eğitime kadar uzanan kalite yönetimi uygulamalarının tümünü kapsar.
Kurumsallaşma uzun bir yolculuktur. Belge almakla bitmiyor malesef. Önemli olan kurumsallaşma için yapılan işlerin sürdürülebilirliğini sağlamaktır. Günümüzde kurumsallaşmayı zorunluluk haline getirmiş bir iş dünyası bulunmakta. Planlamayı, programlamayı ve stratejisini belirlemeyi başarabilmiş firmaların en önde giden ve de en hızlı gelişen firmalar olması bir rastlantı değildir. Elbette kuruluşların kendi içlerinde geliştirdikleri bir kalite sistemi mevcuttur fakat başarılı bir kalite yönetim sistemi kurmak ISO 9001 kalite yönetim sistemini uygulamaktan geçmektedir.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi kurumsallaşma çabası içinde olan kuruluşlar için iyi bir başlangıç olacaktır. ISO 9001 standardı kuruluşların kendilerini geliştirip kararlı bir düzen ve disiplin içinde çalışmalarını sağlayacaktır.
ISO 9001 Kalite yönetim sistemi
şartları
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
İyileştirme Talebi Formu
3.0. PROSES DETAYI
Yönetimin
Gözden Geçirmesi Prosesine uygun olarak firma üst yönetimi tarafından
düzenlenen YGG toplantılarında kalite politikası, kalite hedefleri, tetkik
sonuçları, verilerin analizi, düzeltici ve önleyici faaliyetler yani YGG
toplantısı girdileri gözden geçirilir. Uygunsuzluk bulunması halinde düz./önl.
faaliyet başlatılması için sorumlular belirlenip faaliyetler başlatılır.
Böylece KYS’nin sürekli uygunluğu, yeterliliği ve etkinliği sağlanmış olur.Bu
gözden geçirme işleminde iyileştirme için çalışanlar tarafından verilen
öneriler de değerlendirilir. İyileştirilecek konular belirlendikten
Kalite yönetim sistemi şartları
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Proses detayında isimleri
geçen tüm dokümantasyon
3.0. PROSES DETAYI
ISO 9001 Kalite
Yönetim Sisteminin etkinliğini, uygunluğunu, göstermek ve kalite yönetim
sisteminin etkinliğinin sürekli iyileştirilmesinin nerelerde yapılabileceğini
değerlendirmek için gerekli olan veriler ve bu verilerin hangi bölümler
tarafından toplanacağı ve analiz edileceği aşağıda belirtilmiştir.
Üretimini yapmış olduğumuz
ürünlerin kontrolü
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Ürün sertifikaları ve kataloglar
3.0. PROSES DETAYI
Kuruluşumuzun satışını gerçekleştirmiş olduğu ürünler aşağıda
belirtilen yöntemler ile kontrol edilerek izlenirler.
3.1. Girdi Kontrol
3.1.1 Firma dışında yapılması gereken test ve kontroller
var ise (kimyasal analiz, kopma, uzama, kaplama vb) , ürün satın alma kanalı
ile acredite belgeli laboratuarlara gönderilerek ilgili muayene ve testlerin
yapılması sağlanır. Test sonuçları Kalite bölümü tarafından ilgili şartname
veya standartlara göre değerlendirilir. Boyutsal ve görsel kontroller ürünün
karşılaştırılması metodu ile kontrol edilir. Test sonuçları malzemeye ait
dosyada muhafaza edilir.
Kalite yönetim sistemimiz
kapsamındaki tüm prosesler
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Proses Tetkik Planı, Proses
Tetkik Raporu, Tetkikçiler Listesi
3.0. PROSES DETAYI
ISO 9001 Kalite yönetim sistemimizi oluşturan proseslerin izlenmesi ve ölçülmesi için Yönetim
Temsilcisi tarafından Proses Tetkik Planı hazırlanır. Tetkik planında tetkik
edilecek proses, tetkikçiler, tetkik edilecek prosesin sorumlusu, tetkik
tarihi, tetkik yeri belirtilir. Proseslerin etkin değerlendirilmesinin
yapılması için tetkikçilerin yapabilecekleri proses tetkikleri Tetkikçiler
listesinde belirtilmiştir.
Ürünlerimizi kullanan tüm
müşterilerimiz memnuniyetinin ölçülmesi
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Hazırlanan raporlar ve anket formları
3.0. PROSES DETAYI
Rekabet avantajı elde etmek ve bunu etkin ve verimli bir
şekilde yapabilmek için müşterilerimizin ihtiyaç ve beklentilerini belirlemek
ve karşılamak kuruluşumuzun temel amaçlarındandır. Müşterilerimizin tatmin
düzeyinin ölçülmesi kuruluşumuzun özenle üzerinde durduğu bir konudur. Bu
amaçla dokuz aşamadan oluşan müşteri
memnuniyetinin ölçülmesi prosesi oluşturulmuştur. Prosesin her bir maddesi
satış pazarlama bölümü tarafından her
müşteri memnuniyetinin
Ürün ölçmede kullandığımız
tüm ölçüm teçhizatının kalibrasyonu
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Ölçüm
Teçhizatı Kalibrasyon Takip Listesi, Kalibrasyon Etiketleri , Acredite
Belgeleri
3.0. PROSES DETAYI
Ürün
kalitemizi etkileyen tüm ölçüm teçhizatı
Kalite bölümü tarafından belirlenerek
Ölçüm Teçhizatı Kalibrasyon Takip Listesine kayıt edilir. Bu listede
ürün kalitemizi etkilemeyen ve kalibrasyon dışı bırakılan cihazlarda
belirtilmiştir.
Ölçüm
teçhizatının her birine ayrı bir numara verilir.
Her türlü ürünün korunması
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Depo Yerleşim Planı, Ambalajlama Talimatları, Stok Kayıtları , Giriş Çıkış Takip Formları
3.0. PROSES DETAYI
3.1.
Tanımlama
Kuruluşumuzda ürünler depolama aşamalarında üzerlerinde bulunan parça tanıtım kartlarıyla tanımlanırlar. Depo
yerleşim şemasına uygun olarak kendilerine ayrılmış olan bölgelerde bulunurlar.
Bu tanımlamayı yapmaktan operatörler sorumludur. Yerleşim şemasında hangi
ürünün hangi bölgede bekleyeceği, üzerlerinde bulunan kartlarda ise ne malzeme
cinsi ve kontrol durumu oluşturulur.
Kuruluşumuzda satışını
yapmış olduğu tüm ürünler
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Kontrol
Kartları, Stok Listesi
3.0. PROSES DETAYI
3.1. Tanımlama
3.1.1.Kod Numarasına Göre Tanımlama
Satın alımını
yapmış olduğumuz ürünler planlama tarafından stok kodları ile tanımlanır. Bu
malzemeler Stok Listesinde
belirtilmiştir. Güncel olarak tarafımızdan istenen ürünler planlama
bölümü tarafından stok listesine takip eden numara ile kayıt edilmektedir.
Kuruluşumuzda satışını
yapmış olduğumuz tüm ürünler
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Sevkıyat Programları,
3.0. PROSES DETAYI
3.1.Planlama
Müşteri firmalardan gelen siparişler Satış
Pazarlama bölümü tarafından Sipariş Takip formları ile Planlama bölümüne
iletilir. Planlama tarafından termin tarihleri doğrultusunda siparişler teslim
tarihlerine göre düzene konularak, Ürün Sevk Programı hazırlanır.
Ürünümüzün kalitesini
etkileyen satın alınan ürünlerin
alındığı tedarikçiler
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Tedarikçi
Bilgi Formu, Onaylı Tedarikçi Listesi, Tetkik Raporu, Tetkik Planı,İkmal Perf.
Hesaplama Formu
3.0. PROSES DETAYI
3.1. Müşteri Firmalar Tarafından hazırlanmış olan
onaylı tedarikçi listesi varsa; firmamız bu tedarikçilerden alım yapar. Yeni bir
tedarikçinin bu listeye girmesi çıkarılması müşteri onayı ile olur. Firmamızın
bu tedarikçiden alım yapması üründe kalite konusundaki sorumluluğunu ortadan
kaldırmaz.
ISO 9001: ISO 9001 Prosesler: Örnek Dokümanlara başlıklardan tıklayarak ulaşabilirsiniz - Kalite Hedefleri ve Yönetim Sisteminin Planlanması Prosesi Yönetimi I...
Satışını yaptığımız
ürünlerin satınalma işlemleri
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
İç Satınalma
Formu, Teklif İsteme Formu, Dış Satınalma Formu, Şartnameler, Stok Listesi
3.0. PROSES DETAYI
Kuruluşumuzda satınalma işlemleri Satınalınan
Malzemeler ve Hizmet Alımları başlığı altında iki ana guruptan oluşur .
3.1. Satınalınan Malzemeler
Kuruluşumuzda
satın alınan malzemeler stok listesinde guruplar halinde belirtilmiştir.
Malzeme alımları aşağıda anlatıldığı şekilde yapılır.
Satış kapsamında olan tüm
ürünlerin satış ve pazarlaması
2.0. İLGİLİ DOKÜMANLAR
Sipariş
Teklifleri, Teklif / Sipariş Değerlendirme Formu, Teklif Yazısı, Proforma
Fatura
3.0. PROSES DETAYI
Kuruluşumuza fax ,sipariş mektubu veya e-mail ile gelen teklif istekleri eğer siparişler yurt
içinden geliyorsa Satış Pazarlama
tarafından şartların incelenmesi için Teklif/Sipariş Değerlendirme
Formuna takip numarası verilerek
kaydedilir.
Siparişler satış
pazarlama bölümlerinin koordinasyonunda planlama bölümü